Николай Теветкел. Марине вăййисем : сăвăсем, сăвăлла калав, юмах / Теветкел Николай. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 2009. – 79 с.

Николай Теветкел (Петровский Николай Александрович) – паллă чăваш поэчĕ, çыравçи, драматургĕ, куçаруçи, критикĕ, публицисчĕ.

Николай Теветкел Йĕпреç районĕнчи Савка ялĕнче 1937 çулта çуралнă. Ачаранах вăл ÿкерме, сăвăсем çырма кăмăлланă. 1960 çултан çыравçăн пултарулăх çулĕ уçăлать. Унăн хăйне евĕрлĕ, кăсăклă сăввисем хаçатра пичетленме пуçлаççĕ. Николай Теветкелĕн "Çамрăклăх сăввисем" (Стихи молодости) ятлă пĕрремĕш сăвă пуххи 1964 çулта кун çути курать.

Николай Теветкеле чăннипе те чапа кăларнă сăвă пуххисем, поэмăсемпе сонетсем çаксем: "Çын чĕртнĕ çутăсем" (Огни, зажженные людьми), "Шурă ката" (Белая роща), "Сывлăмпи" (Росиночка), "Асамлă хĕл" (Волшебная зима), "Пробуждение" тата ыттисем те. 1978 çулта Чăваш кĕнеке издательстви çыравçăн "Кукушка на перекрестке" романăн пĕрремĕш пайне "Хура сулă" (Черный браслет) ятпа уйрăм кĕнекен пичетлесе кăларчĕ.

Çыравçă чăваш литературинче нумай та тухăçлă ĕçленĕшĕн 1997 çулта "Чăваш Республикин ÿнерĕн тава тивĕçлĕ ĕçченĕ" ята тивĕçнĕ.

Николай Теветкелĕн "Марине вăййисем" ятлă çĕнĕ кенекинче пĕчĕк вулакансем валли çырнă сăввисем, сăвăлла калавĕсем, юмах пичетленнĕ. Çыравçă кашни йĕркерех ачасене çутçанталăк илемне курма, тавралăха сăнама, ĕçе юратма вĕрентет, ваттисене пулăшма, хисеплеме хистет.

Николай Теветкелĕн сăввисем çăмăллăн вуланаççĕ. Тĕрлĕ сăрăпа ÿкернĕ илемлĕ ÿкерчĕксем кашни вулаканах кĕнекепе часрах паллашма илĕртĕç. Николай Теветкелĕн "Марине вăййисем" ятлă кĕнеки кашни ачан çÿлĕкĕ çинче пулмалла.

Енĕш, В. Г. Чи пĕчĕк патшалăх : повеçсемпе калавсем / В. Г. Енĕш. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 2009. – 287 с.

Виталий Енĕш (Виталий Григорьевич Григорьев) Канаш районĕнчи Пратьякас-Енĕш ялĕнче 1941 çулхи юпа уйăхĕн 19-мĕшĕнче çуралнă. "Капкăн" журнал редакцийĕнче пай пуçлăхĕ, яваплă секретарь, редактор çумĕ пулса ĕçленĕ. 1979-1981 çулсенче Мускаври А. М. Горький ячĕллĕ Литература институчĕ çумĕнчи Литература аслă курсĕнче вĕреннĕ. Чăваш Писателĕсен союзĕн литература консультантĕнче, СССР Литфончĕн Чăваш уйрăмĕн директорĕнче вăй хунă.

В. Енĕш – чылай кĕнеке авторĕ. Вĕсенчен паллăраххисем: "Çĕр тĕрекĕ" (1972), "Чи маттурри - Урине" (1984), "Çулçă айĕнчи çырла" (1986), "Чиркÿ çулĕ" (2002) т. ыт. те.

В. Енĕш – Пушкăртстан культурăн тава тивĕçлĕ ĕçченĕ, çав республикăн Ф. Карим ячĕллĕ литература премийĕн лауреачĕ.

Çыравçăн "Чи пĕчĕк патшалăх" ятлă çĕнĕ кĕнекинче повеçсемпе калавсем пичетленнĕ. В. Енĕш хайлавĕсенче иртнĕ ĕмĕр сассийĕ лайăх илтĕнет, çав вăхăтрах паянхи кăткăс пурнăçăн ÿкерчĕкĕсем те куç умне питĕ аван тухса тăраççĕ.

Хайлавсенче çамрăксене ăса вĕрентсе калани çав тери паха. "Чи пĕчĕк патшалăх" повеçри Вихтĕрĕн ашшĕ ывăлне çапла калать: "Аçу-аннÿн килĕнче, тĕнчери чи пĕчĕк патшалăхра, йĕркеллĕ çын пулса ÿсеймесен, - тет, - эсĕ пысăк патшалăхшăн та, Тăван çĕршывăмăршăн та юрăхлă пулаймастăн…".

В. Енĕш хăй çапла çырать: "Кирек епле ĕçе те вăхăтĕнче тумалла иккен терĕм "Чи пĕчĕк патшалăх" повеçĕме епле тертленсе çырнине аса илсе. Вăл повеçе эп паянхи кун, унчченхи пек хапăл тусах çырайман пулăттăм: туйăмсем мăкалнă, пулни-иртнинчен чылайăшне манса кайма та пуçланă…".

Кĕнекене кĕçĕн тата аслă классенче вĕренекен ачасене вулама сĕнетпĕр.

Максимов, Г. А. Çĕрĕллĕ хура кушак : повеçсем калавсем / Г. А. Максимов. – Шупашкар : Чувашия, 2009. – 320 с.

Геннадий Аркадьевич Максимов 1961 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕнче Комсомольски районĕнчи Нĕркеçре çуралнă. Ялти шкулта, Вăрнарти техникумра, Чăваш патшалăх университетĕнче вĕреннĕ.

Журналист пулас ĕмĕтне пурнăçласа Комсомольски районĕн "Октябрь ялавĕ" хаçатра (халĕ – "Каçал Ен") радиокорреспондентра, корреспондентра, ял хуçалăх пайĕн заведующийĕнче вăй хурать. 1994 çултанпа – "Хыпар" Издательство çурчĕн тĕп редакторĕн çумĕ, шеф-редакторĕ. Ку ĕçре чухнех "Çамрăксен хаçачĕн" редакторĕн тивĕçĕсене виçĕ çул туса пырать.

"Хыпар" хаçатра пичетленнĕ актуаллă та çивĕч материалсемшĕн 2002 çулта "Наци кăларамĕсен чи лайăх журналисчĕ" ят параççĕ, Раççей Федерацийĕн Пичет ĕçĕсен, телерадиовещани тата массăллă коммуникаци хатĕрĕсен министерстви Хисеп грамотипе наградăлаççĕ.

Культурăри пархатарлă ĕçсемшĕн Г. Максимова "Чăваш Республикин культурăн тава тивĕçлĕ ĕçченĕ" хисеплĕ ят параççĕ. "Хыпар" хаçатра, "Тăван Атăл" журналта, "Сталин грамоти" кĕнекере политика, экономика, культура ыйтăвĕсемпе çырнă статьясемпе очерксемшĕн Г. Максимов республикăри журналистсен чи сумлă наградине тивĕçет – Çемен Элкер ячĕллĕ преми лауреачĕ пулса тăрать.

"Çĕрĕллĕ хура кушак" ятлă çĕнĕ кĕнекинче Геннадий Макимов паянхи саманан ырăпа тÿнтер енĕсене сăнлать. Нухрат мар, Çĕр çинче пурăнни чăн пысăк телей пулнине тепĕр хут аса илтерет.

"Кулак ачи" повесть вулакана иртнĕ ĕмĕрĕн 30-мĕш çулĕсенчи синкерлĕ вăхăта "çавăтса" кĕрет, репресси психологийĕнчен – Сталин тапхăрĕнчен юлнă чи хăрушă эткертен хăтăлмалли шухăша палăртать.

"Вăхăта парăнман юрату" повеçри геройсен шăпи те вулакансемшĕн кăсăклă пулĕ.

Кĕнекене пач кĕтмен çĕрелле çавăрса ÿкерекен калав, повеç сюжечĕсене кăмăллакан вулакансене сĕнетпĕр. Хайлавсем вĕсене хăйсен ытамне ярсах илĕç.

Таллеров, Л. В. Савнă Самиле : повеçсем / Л. В. Таллеров. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд-ви, 2009. – 416 с.

Л. В. Таллеров – чăваш халăх çыравçи. Вăл 1929 çулхи кăрлачăн 27-мĕшĕнче Комсомольски районĕнчи Нĕркеç ялĕнче çуралнă. Нумай çул хушши "Коммунизм ялавĕ" хаçатра, каярахпа "Тăван Атăл" журналта ĕçленĕ.

Л. В. Таллеров – прозаик, публицист. Унăн "Юхать юхан шыв", "Çăлтăр витĕр çул курăнать", "Эрхип мăнукĕ Эрхип", "Шеремет", "Майра" кĕнекисене пурте аван пĕлеççĕ, юратсах вулаççĕ.

Кăçал çыравçăн "Савнă Самиле" ятлă кĕнеки пичетленсе тухрĕ. Унта 1993-2006 çулсенче çырнă çичĕ повесть кĕнĕ. Л. В. Таллеровăн ытти хайлавĕсенчи пекех кунта та ахаль çынсен çăмăл мар кун-çулĕ е, унтан та ытла, синкерлĕ шăпи, юрату телейĕ, куççулĕ, пурнăçăн кăткăс, йывăр ыйтăвĕсене хускатнă.

Хайлавсене сăнарлă чĕлхепе çырнă. "Савнă Самиле" кĕнекене чăваш повеçĕсене вулама кăмăллакансене сĕнетпĕр.

Маркин, П. Г. Звездный свет : повести, стихи, новеллы / П. Г. Маркин. – Чебоксары, 2009. – 391 с.

Я всем бы пожелать хотел,
Чтоб в жизни были мы добры.
Чтоб не угасли среди дел
В сердцах высокие костры.

П. Г. Маркин

Главная тема новой книги П. Г. Маркина "Звездный свет" - человек, земля, звери, птицы и их взаимоотношения.

"В любой сторонке родной Земли для каждого из нас имеется свой дуб лукоморья. Но чтобы его встретить, увидеть, узнать, надо с детства растить в себе добрые чувства ко всему живому, стать частицей Руси, очень любить свою Родину, беречь ее и никому не давать в обиду", - пишет автор книги.

Писатель пятнадцать лет прожил на лесном кордоне. Он беззаветно влюблен в природу. Г. П. Маркин знает многие ее тайны и увлеченно об этом рассказывает. Автор непримирим к браконьерам, вредителям и равнодушным созерцателям и в других своих творениях. Г. П. Маркин сам подает хороший пример, он – один из инициаторов движения "Любимой Чувашии – зеленый наряд".

Г. П. Маркин – мастер лирической прозы. Он часто тянется к рифмованной лирике. Его поэтические строки тоже посвящены природе – лесам, лугам, березам, цветам, родникам, птицам. То есть, всему тому, что дарит нам жизнь, здоровье и здоровый дух.

Книга несет в себе высокую духовность, поклонение родной земле и отчему дому. Она предназначена для широкого круга читателей.

Артемьев, Г. Ф. Сквозь дождь со снегом : роман-хроника / Г. Ф. Артемьев. – Чебоксары : Чуваш. кн. изд-во, 2009. – 445 с.

В новой книге Г. Ф. Артемьева "Сквозь дождь со снегом" раскрывается тема исторического развития чувашской деревни. В первой главе книги рассказывается о предвоенном десятилетии в истории чувашской деревни, становлении колхозного строя, формировании нового мышления и мировоззрения деревенских жителей.

Во второй и третьей главах описываются события самого грозного и страшного испытания XX века – Великой Отечественной войны. Становление характеров главных героев происходит в сложнейших условиях суровой военной действительности.

Главные герои – Федор Иванович Одиванов и Юлий – сын и внук Ивана Кукши, Ивана Солдата. Оставшиеся в тылу жители чувашской деревни прошли сквозь дождь и снег, огонь и воду, голод и холод, кровь и страдания. Они проявили несгибаемую силу духа, выстояли и победили.

Подлинность, достоверность и реальность событий, имена действующих лиц, а также стиль автора по возможности сохранены.

Книга предназначена для широкого круга читателей.
 

Шавлы, С. Следы на земле = Çĕр çинчи йĕрсем : стихотворения и поэмы, басни и сатира, очерки и статьи / Стихван Шавлы ; [редкол.: Н. В. Анчиков и др. ; сост., авт. предисл. и коммент. В. П. Станьяла]. - Чебоксары : Новое Время, 2009. - 371, [12] л. ил. с. : ил., портр.

…Мы путей не выбирали –
У нас пути иного нет, -
Встав на него, не отступали
И для других торили след.
Стихван Шавлы

Сборник избранных произведений на русском и чувашском языках подготовлен к 100-летию со дня рождения Стихвана Шавлы (1910-1976) и издан по инициативе и при финансовой поддержке Правительства Самарской области в серии публикаций авторов – носителей традиционной культуры края.

Стихван Шавлы (Шумков Степан Антонович) - народный поэт Чувашии, заслуженный работник культуры, уроженец и воспитанник Самарской земли. Его горькое сиротское детство прошло на Шенталинской земле, бурная юность ярким знаменем развевалась в Самаре. Здесь он стал самым известным публицистом и поэтом. Сотрудничал в чувашской газете "Хĕрлĕ ялав" и в журнале "Вăтам Атăл". С 1939 года поэт жил в г. Шубашкар (Чебоксарах). Его именем в столице Чувашии названа улица, открыты мемориальные доски, оформлен уголок в Литературном музее.

Данный сборник вобрал в себя основную часть оригинальных сочинений и почти все переведенные на русский язык стихи, поэмы и произведения других жанров, в первую очередь – лирическую, публицистическую и сатирическую поэзию разных лет. Поэт в своих произведениях восхваляет родные самарские и черемшанские места, леса и поля, реки и долины, историю и людей Средневолжкого края, которые он безмерно любил до конца своей жизни. В этом сборнике имеются лишь несколько примеров эпических творений, но проза поэта вся пропитана сыновней любовью к отчему краю.

Книга содержит фотоиллюстрации разных лет – из домашних архивив родственников писателя и научного архива Чувашского государственного института гуманитарных наук.

Однотомник непременно станет настоящим подарком для всех ценителей и любителей творчества Стихвана Шавлы.